ТЕРИНИ ПАРВАРИШ ҚИЛИШ

ТЕРИ САЛОМАТЛИГИ ҲАМДА ЁШЛИГИНИ ҚАНДАЙ САҚЛАШ МУМКИН?

Маълумки, тери мураккаб орган бўлиб, унинг асосий вазифаси инсон танасини турли хил ташқи омилларнинг салбий таъсиридан ҳимоя қилишдир. Шу сабабли, тери ўзига алоҳида эътибор талаб қилади. У доимо ташқи томондан тажовузкор ҳужумга ён беради, гарчи биз буни сезмасак ҳам.

Албатта, ҳар биримиз тери ҳақида гўзаллик ва эстетика нуқтаи назаридан ўйлаймиз, лекин унинг соғлиғи ҳақида унутмаслигимиз керак, айниқса, терини гўзал ва соғлом сақлаш деярли бир-биридан ажралмас иккита вазифадир. Шунинг учун нафақат терини қандай қилиб чиройли қилиш кераклигини, балки унинг нима учун қаришини ва уни қандай қилиб олдини олишни ёки ҳеч бўлмаганда бу жараённи секинлаштириш ҳақида ўйлаш ҳам керак бўлади.

ТЕРИ ҚАРИШИНИНГ АСОСИЙ САБАБЛАРИ

Кўп сонли ташқи омиллар ҳар куни теримизга таъсир қилади. Аммо қариш жараёнини сезиларли даражада тезлаштирадиган баъзилари бор. Буларга қуйидагилар киради:

• Фотоқариш деб аталадиган ҳолатнинг сабаби бўлаётган ультрабинафша нурланиш. Айнан фото қариш 80% ҳолларда терининг эрта қаришининг асосий сабаби ҳисобланади. Чуқур ажинлар, терининг қуруқлиги ва осилиши, доғларининг пайдо бўлиши ва эластикликнинг йўқолиши – бу ультрабинафша нурланиши умуман терининг қариш жараёнини тезлаштирган ҳолда қилиши мумкин бўлган нарса.
• Сув-туз балансининг бузилиши. Замонавий тадқиқот маълумотларига кўра, инсон териси 70% сувдан иборат, шунинг учун уни доимо намлаб туриш керак. Бу сизга сув-туз мувозанатини сақлашга ва натижада тери ҳужайраларининг нормал ишлашига имкон беради. Шу билан бирга, сиз фақатгина кўп ичимлик ичиш намлик етишмаслигини қоплай олмаслигини тушунишингиз керак. Бундан ташқари, индивидуал равишда танланган махсус намлантиргичлардан фойдаланишга арзийди. Терининг сувсизланиши қатламлар ва ажинлар пайдо бўлишига олиб келади, тери пўсти кўчади ва қисқариш ҳолати пайдо бўлади.
• Стресс инсониятнинг замонавий “душманı” бўлиб, организмнинг умумий ҳолатига салбий таъсир кўрсатади. Асаб тизимининг барча турдаги бузилишлари терининг табиий рангини йўқотишига (тўқ кулранг бўлишига), кўз остида қора, аниқ кўринувчи доиралар пайдо бўлишига, ажинлар катталашиб, тобора кучайишига олиб келади. Агар тана стресс остида бўлса, теридаги кичик яралар одатдагидан кўра узоқроқ даволанади.
• Кўп миқдордаги токсинлар. Токсинларнинг хусусияти шундаки, уларнинг тўпланиши аста-секин содир бўлади. Улар дори-дармонлар, сифатсиз озиқ-овқат, хлорли сув ва бошқаларда бўлиши мумкин. Организмда кўп миқдорда токсинлар тўпланганда тери ўзининг асосий вазифасини – ҳимоя қилишни аста-секин тўхтатади. У эластиклик ва мустаҳкамликни йўқотади.
• Чекиш ва алкогол истеъмол қилиш. Ёмон одатлар (хусусан, чекиш ва спиртли ичимликларни истеъмол қилиш) таъсири остида терининг таранглиги пасаяди. Бунинг сабаби томирларнинг мўртлашиши ва натижада терининг озиқланиши ва кислород билан тўйинишининг бузилишидадир. Тери қатламлари қуруқшайди ва осилиб қолади, кулранг ранг устунлик қилади ва қизариш билан шиш пайдо бўлиши мумкин.
• Нотўғри овқатланиш. Озиқ-овқатнинг сифати ва миқдори нафақат терининг саломатлиги, балки бутун тананинг соғлиғига боғлиқ. Витаминлар ва микроэлементларнинг етишмаслиги ёки ортиқча бўлиши ҳам терининг қариш жараёнини тезлаштиради ва ташқи кўринишига таъсир қилади.
• Ортиқча вазн, аниқроғи – уни меъёрда сақлаш. Оғирликнинг ўзгариши терининг чўзилиши ва қисқаришига таҳдид қилади, бу унинг эластиклиги ва мустаҳкамлигини йўқотишига олиб келади. Ортиқча вазн тўпланганда терида чўзилиш белгилари пайдо бўлади – бу терининг ўзига хос синиши бўлиб, унинг ҳимоя функцияларига ва, албатта, ташқи кўринишига ҳам салбий таъсир қилади.

Биз терининг қаришининг еттита асосий сабабини санаб ўтдик, аммо атроф-муҳитнинг ифлосланиши, гормонал ва ёшга боғлиқ ўзгаришлар, аллергенлар ва терининг бошқа тирнаш хусусиятини берувчи омиллари каби тери ҳолатига салбий таъсир кўрсатадиган, аммо камроқ назорат қилинадиган омилларни эслатиб ўтолмаймиз.

ТЕРИ ҚАРИШИНИ ТЎХТАТАМИЗ — ОДДИЙ ҚОИДАЛАР!

Агар сиз оддий қоидаларга риоя қилсангиз, терининг гўзаллиги ва саломатлиги кўп йиллар давомида ҳамроҳ бўлиши мумкин. Айтганча, у қоидаларнинг аксарияти нафақат терини чиройли қилиш, балки танани яхшилашга ҳам ёрдам беради.

• Ҳаддан ортиқ терлашдан сақланинг. Бу сув-туз балансининг бузилишининг ва қуруқ тери ва ажинлар пайдо бўлишининг олдини олади. Ҳаддан ташқари терламаслик учун кийимларни тўғри танланг, шу жумладан спорт учун ҳам.
• Қуёш нури таъсирида бўлиш вақтини минималлаштиринг ва ультрабинафша нурларидан ҳимояланиш учун тегишли тегишли воситалардан фойдаланинг. Албатта, қуёшда тобланган чиройли танани севувчи аёллар мода ёки гўзаллик ва ёки терининг саломатлигидан бирини танлашлари керак. Аммо биз соғлом тери муҳимроқ деб ҳисоблаймиз.
• Косметик воситаларнинг таркибини ўрганинг. Парабен ва пропилен-гликоль қариш жараёнини тезлаштириши мумкин. Агар уларнинг таркибида ушбу моддаларни кўрсангиз, бу косметикадан воз кечганингиз маъқул. Табиий ингредиентлар асосида тайёрланган табиий косметикани афзал деб билинг.
• Қаришга қарши кремлар ва ажинларга қарши воситалардан ўз вақтида фойдаланиш. Ушбу воситаларни тавсия этилган вақтдан олдин ишлатманг. Бу фақат терининг қариш жараёнини тезлаштиради. Косметика ёшга қараб танланиши керак.
• Ўз вазнингизни меъёрда сақланг. Вазндаги кескин ўзгаришларга йўл қўйманг, уни нормал сақлашга ҳаракат қилинг. Шуниси эътиборга лойиқки, ҳар бир инсон учун тана соғлом ва нормал фаолият кўрсатадиган вазн мавжуд. Ушбу вазнга риоя қилинг ва парҳезлар билан ўзингизни чарчатманг ёки аксинча, “керак” деб ўйлаб вазн тўплашга ҳам ҳаракат қилманг.
• Хотиржамлик ва фақат хотиржамлик! Стресслардан сақланинг. Ҳар қандай вазиятда сиз ижобий фикрлашга ҳаракат қилишингиз ва қаҳр-у ғазабнинг намоён бўлишига йўл қўймаслигингиз керак. Бу фақат тананинг соғлиғига салбий таъсир қилади ва ҳеч қандай ҳолатда вазиятга таъсир қилмайди.
• Ёмон одатлардан воз кечинг. Соғлом турмуш тарзи нафақат умр, ёшлик ва гўзалликни узайтиради, балки замонавий урфдаги тенденцияларига эргашадиган одамлар сафига қўшилиш имконини беради. Соғлом турмуш тарзи замонавий урф ва обрўли ҳолат эканини замонавий инсон билади ва тушунади, лекин чекишни ва спиртли ичимликларни ташлаш, шунингдек, ўз ҳаётига спортни қўшиш ҳамманинг ҳам қўлидан келавермайди. Сизнинг гўзаллигингиз ва ёш терингизни сақлаб қолиш учун чекишни ташлашингиз ва спиртли ичимликларни истеъмол қилишни минималлаштиришингиз керак.

•        Тоғри овқатланиш. Паст сифатли озиқ-овқат ва осон ҳазм бўладиган углеводларни истеъмол қилишдан бош тортинг. Танангизни ўз вақтида ва мувозанатли озиқлантириш билан таъминланг. Тери учун мўлжалланган витаминлар ичинг.

ТЕРИ ЁШЛИГИНИ УЗАЙТИРИШГА НИМА ЁРДАМ БЕРАДИ?

• Эллагик кислота ажинлар билан курашишга ёрдам беради, шунингдек, қуёш нурларининг салбий таъсирининг олдини олади. У резаворлар таркибида концентрланган шаклда учрайди.
• Коэнзим Қ10 – кучли антиоксидант, ажинлар пайдо бўлишининг олдини олади ва янги тери ҳужайралари шаклланишига ёрдам беради. Бизнинг танамиз коэнзим Қ10 ни ишлаб чиқаради, аммо 30 йилдан кейин уни қўшимча равишда қабул қилиш керак.
• Витамин Э терининг янгиланишида озуқа моддаси, бир нечта тери тузилмаларининг таркибий қисми ва антиоксидант сифатида ёрдам беради. Уни ички ва ташқи томондан қабул қилиш тавсия этилади.
• С витамини терида бириктирувчи тўқима – терининг асоси бўлган коллаген ишлаб чиқариш имконини беради.
• Омега-3 терининг осилиши ва ажинларнинг олдини олади. Зиғир уруғи ёғи ва балиқ ёғи терининг эластиклиги ва намланишига ёрдам беради ва аллергия, яллиғланиш ёки экзема эҳтимолини камайтиради.
• Кўк чой кучли антиоксидант бўлиб, у яллиғланишга қарши таъсири билан ҳам машҳур. Бу нафақат терини ҳар қандай шикастланишдан ҳимоя қилади, балки саратон ривожланишининг олдини олади.
• Оловранг ва қизил сабзавотлар бета-каротин, лутеин, зеаксантин ва ликопенни ўз ичига олади, улар қуёш таъсиридан ички тарафдан ҳимоя қилувчи ўзига хос восита ҳисобланади.
• Метилсульфонилметан (МСМ) коллаген таркибига кирувчи органик олтингугурт манбаи ҳисобланади. Бу терини силлиқ ва эластик қилади, шунингдек, унинг соғломлигини тиклашга ёрдам беради.
• Альфа-липоик кислота универсал антиоксидант бўлиб, терини парвариш қилиш бўйича қаришга қарши қўлланадиган комплекснинг ажралмас элементи ҳисобланади.
• Биотин тери ҳужайраларининг нормал ўсишига ҳисса қўшадиган витаминдир. Соч, тери ва тирноқлар тузилишининг бир қисми бўлган кератинни эластик ва маҳкам қилади. Биотин терини салбий таъсирлардан ҳимоя қилади ва унинг етишмаслиги билан боғлиқ бир қатор касалликлар ривожланишининг олдини олишга ёрдам беради. Волвит® препарати 30 кун ичида танадаги керакли миқдордаги биотинни тиклашга имкон беради (фойдаланишдан олдин Волвит® қўлланмасини ўқинг).

Соғлом тери – парвариш қилиш осон бўлган гўзалликдир! Агар сиз танангиз соғлиғи ҳақида қайғурсангиз, унда тери соғлом ва чиройли бўлади.