TЕRINI PARVARISH QILISH
TЕRI SALOMATLIGI HAMDA YOSHLIGINI QANDAY SAQLASH MUMKIN?
Ma’lumki, teri murakkab organ bo‘lib, uning asosiy vazifasi inson tanasini turli xil tashqi omillarning salbiy ta’siridan himoya qilishdir. Shu sababli, teri o‘ziga alohida e’tibor talab qiladi. U doimo tashqi tomondan tajovuzkor hujumga yon beradi, garchi biz buni sezmasak ham.
Albatta, har birimiz teri haqida go‘zallik va estetika nuqtai nazaridan o‘ylaymiz, lekin uning sog‘lig‘i haqida unutmasligimiz kerak, ayniqsa, terini go‘zal va sog‘lom saqlash deyarli bir-biridan ajralmas ikkita vazifadir. Shuning uchun nafaqat terini qanday qilib chiroyli qilish kerakligini, balki uning nima uchun qarishini va uni qanday qilib oldini olishni yoki hech bo‘lmaganda bu jarayonni sekinlashtirish haqida o‘ylash ham kerak bo‘ladi.
TЕRI QARISHINING ASOSIY SABABLARI
Ko‘p sonli tashqi omillar har kuni terimizga ta’sir qiladi. Ammo qarish jarayonini sezilarli darajada tezlashtiradigan ba’zilari bor. Bularga quyidagilar kiradi:
- Fotoqarish deb ataladigan holatning sababi bo‘layotgan ultrabinafsha nurlanish. Aynan foto qarish 80% hollarda terining erta qarishining asosiy sababi hisoblanadi. Chuqur ajinlar, terining quruqligi va osilishi, dog‘larining paydo bo‘lishi va elastiklikning yo‘qolishi – bu ultrabinafsha nurlanishi umuman terining qarish jarayonini tezlashtirgan holda qilishi mumkin bo‘lgan narsa.
- Suv-tuz balansining buzilishi. Zamonaviy tadqiqot ma’lumotlariga ko‘ra, inson terisi 70% suvdan iborat, shuning uchun uni doimo namb turish kerak. Bu sizga suv-tuz muvozanatini saqlashga va natijada teri hujayralarining normal ishlashiga imkon beradi. Shu bilan birga, siz faqatgina ko‘p ichimlik ichish namlik yetishmasligini qoplay olmasligini tushunishingiz kerak. Bundan tashqari, individual ravishda tanlangan maxsus namlantirgichlardan foydalanishga arziydi. Terining suvsizlanishi qatlamlar va ajinlar paydo bo‘lishiga olib keladi, teri po‘sti ko‘chadi va qisqarish holati paydo bo‘ladi.
-
Stress insoniyatning zamonaviy “dushmanı” bo‘lib, organizmning umumiy holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Asab tizimining barcha turdagi buzilishlari terining tabiiy rangini yo‘qotishiga (to‘q kulrang bo‘lishiga), ko‘z ostida qora, aniq ko‘rinuvchi doiralar paydo bo‘lishiga, ajinlar kattalashib, tobora kuchayishiga olib keladi. Agar tana stress ostida bo‘lsa, teridagi kichik yaralar odatdagidan ko‘ra uzoqroq davolanadi.
- Ko‘p miqdordagi toksinlar. Toksinlarning xususiyati shundaki, ularning to‘planishi asta-sekin sodir bo‘ladi. Ular dori-darmonlar, sifatsiz oziq-ovqat, xlorli suv va boshqalarda bo‘lishi mumkin. Organizmda ko‘p miqdorda toksinlar to‘planganda teri o‘zining asosiy vazifasini – himoya qilishni asta-sekin to‘xtatadi. U elastiklik va mustahkamlikni yo‘qotadi.
- Chekish va alkogol iste’mol qilish. Yomon odatlar (xususan, chekish va spirtli ichimliklarni iste’mol qilish) ta’siri ostida terining tarangligi pasayadi. Buning sababi tomirlarning mo‘rtlashishi va natijada terining oziqlanishi va kislorod bilan to‘yinishining buzilishidadir. Teri qatlamlari quruqshaydi va osilib qoladi, kulrang rang ustunlik qiladi va qizarish bilan shish paydo bo‘lishi mumkin.
- Noto‘g‘ri ovqatlanish. Oziq-ovqatning sifati va miqdori nafaqat terining salomatligi, balki butun tananing sog‘lig‘iga bog‘liq. Vitaminlar va mikroelementlarning yetishmasligi yoki ortiqcha bo‘lishi ham terining qarish jarayonini tezlashtiradi va tashqi ko‘rinishiga ta’sir qiladi.
- Ortiqcha vazn, aniqrog‘i – uni me’yorda saqlash. Og‘irlikning o‘zgarishi terining cho‘zilishi va qisqarishiga tahdid qiladi, bu uning elastikligi va mustahkamligini yo‘qotishiga olib keladi. Ortiqcha vazn to‘planganda terida cho‘zilish belgilari paydo bo‘ladi – bu terining o‘ziga xos sinishi bo‘lib, uning himoya funksiyalariga va, albatta, tashqi ko‘rinishiga ham salbiy ta’sir qiladi.
Biz terining qarishining yettita asosiy sababini sanab o‘tdik, ammo atrof-muhitning ifloslanishi, gormonal va yoshga bog‘liq o‘zgarishlar, allergenlar va terining boshqa tirnash xususiyatini beruvchi omillari kabi teri holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan, ammo kamroq nazorat qilinadigan omillarni eslatib o‘tolmaymiz.
TЕRI QARISHINI TO‘XTATAMIZ — ODDIY QOIDALAR!
Agar siz oddiy qoidalarga rioya qilsangiz, terining go‘zalligi va salomatligi ko‘p yillar davomida hamroh bo‘lishi mumkin. Aytgancha, u qoidalarning aksariyati nafaqat terini chiroyli qilish, balki tanani yaxshilashga ham yordam beradi.
- Haddan ortiq terlashdan saqlaning. Bu suv-tuz balansining buzilishining va quruq teri va ajinlar paydo bo‘lishining oldini oladi. Haddan tashqari terlamaslik uchun kiyimlarni to‘g‘ri tanlang, shu jumladan sport uchun ham.
- Quyosh nuri ta’sirida bo‘lish vaqtini minimallashtiring va ultrabinafsha nurlaridan himoyalanish uchun tegishli tegishli vositalardan foydalaning. Albatta, quyoshda toblangan chiroyli tanani sevuvchi ayollar moda yoki go‘zallik va yoki terining salomatligidan birini tanlashlari kerak. Ammo biz sog‘lom teri muhimroq deb hisoblaymiz.
- Kosmetik vositalarning tarkibini o‘rganing. Paraben va propilen-glikol qarish jarayonini tezlashtirishi mumkin. Agar ularning tarkibida ushbu moddalarni ko‘rsangiz, bu kosmetikadan voz kechganingiz ma’qul. Tabiiy ingrediyentlar asosida tayyorlangan tabiiy kosmetikani afzal deb biling.
- Qarishga qarshi kremlar va ajinlarga qarshi vositalardan o‘z vaqtida foydalanish. Ushbu vositalarni tavsiya etilgan vaqtdan oldin ishlatmang. Bu faqat terining qarish jarayonini tezlashtiradi. Kosmetika yoshga qarab tanlanishi kerak.
- O‘z vazningizni me’yorda saqlang. Vazndagi keskin o‘zgarishlarga yo‘l qo‘ymang, uni normal saqlashga harakat qiling. Shunisi e’tiborga loyiqki, har bir inson uchun tana sog‘lom va normal faoliyat ko‘rsatadigan vazn mavjud. Ushbu vaznga rioya qiling va parhezlar bilan o‘zingizni charchatmang yoki aksincha, “kerak” deb o‘ylab vazn to‘plashga ham harakat qilmang.
- Xotirjamlik va faqat Xotirjamlik! Stresslardan saqlaning. Har qanday vaziyatda siz ijobiy fikrlashga harakat qilishingiz va qahr-u g‘azabning namoyon bo‘lishiga yo‘l qo‘ymasligingiz kerak. Bu faqat tananing sog‘lig‘iga salbiy ta’sir qiladi va hech qanday holatda vaziyatga ta’sir qilmaydi.
- Yomon odatlardan voz keching. Sog‘lom turmush tarzi nafaqat umr, yoshlik va go‘zallikni uzaytiradi, balki zamonaviy urfdagi tendensiyalariga ergashadigan odamlar safiga qo‘shilish imkonini beradi. Sog‘lom turmush tarzi zamonaviy urf va obro‘li holat ekanini zamonaviy inson biladi va tushunadi, lekin chekishni va spirtli ichimliklarni tashlash, shuningdek, o‘z hayotiga sportni qo‘shish hammaning ham qo‘lidan kelavermaydi. Sizning go‘zalligingiz va yosh teringizni saqlab qolish uchun chekishni tashlashingiz va spirtli ichimliklarni iste’mol qilishni minimallashtirishingiz kerak.
• To‘g‘ri ovqatlanish. Past sifatli oziq-ovqat va oson hazm bo‘ladigan uglevodlarni iste’mol qilishdan bosh torting. Tanangizni o‘z vaqtida va muvozanatli oziqlantirish bilan ta’minlang. Teri uchun mo‘ljallangan vitaminlar iching.
TЕRI YOSHLIGINI UZAYTIRISHGA NIMA YORDAM BЕRADI?
- Koenzim Q10 – kuchli antioksidant, ajinlar paydo bo‘lishining oldini oladi va yangi teri hujayralari shakllanishiga yordam beradi. Bizning tanamiz koenzim Q10 ni ishlab chiqaradi, ammo 30 yildan keyin uni qo‘shimcha ravishda qabul qilish kerak.
- Vitamin E terining yangilanishida ozuqa moddasi, bir nechta teri tuzilmalarining tarkibiy qismi va antioksidant sifatida yordam beradi. Uni ichki va tashqi tomondan qabul qilish tavsiya etiladi.
- S vitamini terida biriktiruvchi to‘qima – terining asosi bo‘lgan kollagen ishlab chiqarish imkonini beradi.
- Omega-3 terining osilishi va ajinlarning oldini oladi. Zig‘ir urug‘i yog‘i va baliq yog‘i terining elastikligi va namlanishiga yordam beradi va allergiya, yallig‘lanish yoki ekzema ehtimolini kamaytiradi.
- Ko‘k choy kuchli antioksidant bo‘lib, u yallig‘lanishga qarshi ta’siri bilan ham mashhur. Bu nafaqat terini har qanday shikastlanishdan himoya qiladi, balki saraton rivojlanishining oldini oladi.
- Olovrang va qizil sabzavotlar beta-karotin, lutein, zeaksantin va likopenni o‘z ichiga oladi, ular quyosh ta’siridan ichki tarafdan himoya qiluvchi o‘ziga xos vosita hisoblanadi.
- Metilsulfonilmetan (MSM) kollagen tarkibiga kiruvchi organik oltingugurt manbai hisoblanadi. Bu terini silliq va elastik qiladi, shuningdek, uning sog‘lomligini tiklashga yordam beradi.
- Alfa-lipoik kislota universal antioksidant bo‘lib, terini parvarish qilish bo‘yicha qarishga qarshi qo‘llanadigan kompleksning ajralmas elementi hisoblanadi.
- Biotin teri hujayralarining normal o‘sishiga hissa qo‘shadigan vitamindir. Soch, teri va tirnoqlar tuzilishining bir qismi bo‘lgan keratinni elastik va mahkam qiladi. Biotin terini salbiy ta’sirlardan himoya qiladi va uning yetishmasligi bilan bog‘liq bir qator kasalliklar rivojlanishining oldini olishga yordam beradi. Volvit preparati 30 kun ichida tanadagi kerakli miqdordagi biotinni tiklashga imkon beradi (foydalanishdan oldin Volvit qo‘llanmasini o‘qing).
Ellagik kislota ajinlar bilan kurashishga yordam beradi, shuningdek, quyosh nurlarining salbiy ta’sirining oldini oladi. U rezavorlar tarkibida konsentrlangan shaklda uchraydi.